ogólnie przyjęty
  • Rumi, ale Warmii
    16.04.2002
    16.04.2002
    Zastanawiamy się z kolegą, jaka właściwie jest poprawna forma nazwy miejscowości Rumia w dopełniaczu: Rumi czy Rumii? Podobna nazwa – Warmia – otrzymuje końcówkę -ii, natomiast trójmiejskie dzienniki piszą Rumi. Proszę o wyjaśnienie, jaką zasadą należy się kierować w podobnych przypadkach. Z góry dziękuję za pomoc.
  • SA czy S.A.?
    13.04.2001
    13.04.2001
    Czy skrót spółki akcyjnej piszemy S.A., czy SA? Odpowiednio spółki cywilnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, spółki komandytowej. W różnej literaturze pisze się różnie. Chciałbym mieć odpowiednią podstawę pisowni, abym mógł stosować ten skrót w mojej dokumentacji.
  • sauna
    14.11.2001
    14.11.2001
    Ogólnie przyjęto stosowanie pisowni SAUNA, czy można stosować „spolszczenie” pisowni SAŁNA? Chyba taka pisownia lepiej oddaje stosowaną wymowę słowa?
  • Skąd wzięło się proszę we frazach proszę pani/ proszę pana/ proszę państwa

    29.12.2021

    Dzień dobry,

    skąd w zwrotach typu: proszę pani/pana wzięło się słowo  proszę?

    pozdrawiam serdecznie

    Agnieszka

  • Słuchajcie Państwo…
    6.09.2002
    6.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Przeczytałam odpowiedź eksperta dotyczącą poprawności zwrotów typu: „Znajdziecie Państwo…”, „Pozwólcie Państwo…”, „Byliście Państwo…” etc. – i niestety nie czuję się usatysfakcjonowana. Po pierwsze, jest to analogiczne do „Kup pan cegłę” czy „Weź pan tę rękę”, czyli do zwrotów, no cóż, lumpenproletariackich. Po drugie – do „Pozwólcie (bądźcie, byliście etc.) towarzysze…”, czyli trąci stylem minionej epoki. Po trzecie, powstaje tu jeszcze problem interpunkcyjny – zgodnie z zasadą powinno się chyba rzeczownik w wołaczu wydzielić przecinkami („Możecie, państwo, zakupić ten artykuł w cenie promocyjnej” – brr…)?
    Bardzo proszę, by _zechcieli_ Państwo choć częściowo się ze mną zgodzić;-)

    Serdecznie pozdrawiam
    Olga Klecel
  • spółka i sztuka
    9.09.2002
    9.09.2002
    Szanowny Panie,
    mam dwa pytania:
    1. W jaki sposób zapisuje się skrót utworzony od spółka jawna: S. j., sp. j. czy też jeszcze inaczej?
    2. Słownik PWN nie odpowiada wyraźnie czy stawiamy kropkę po skrótach w przypadkach zależnych, konkretnie – sztuka w mianowniku zpisujemy szt., ale czy sztuk (dopełniacz) również wyrazimy jako szt.? Obiło mi się o uszy, ze takie „ruchome” traktowanie kropki dotyczy tylko kategorii żywotne. Prosze o odpowiedz.
    Z poważaniem,
    Piotr Kuźmiński
  • Submisja

    2.06.2021
    2.06.2021

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć czy poprawne jest używanie słowa submisja jako określenie procesu przesyłania artykułów do czasopisma naukowego. W języku angielskim występuje czasownik submit, który dokładnie oznacza 'przedstawiać (sprawę), składać (np. rezygnację), przedkładać, dostarczać (dokumenty)'. Czy polskie słowo submisja w takim znaczeniu nie jest zbędną kalką językową?


    Pozdrawiam

  • terminologia meblarska
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
    1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
    2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
    3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
    4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
    5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
    6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
    7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
    8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
    Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • tj. czy t.j.?
    31.01.2008
    31.01.2008
    Czy skrót od tekstu jednolitego prawidłowo piszemy t.j., czy tj.?
    Bardzo dziękuję za pomoc.
  • tłumaczenie terminów specjalistycznych
    15.06.2008
    15.06.2008
    Czy można zgodnie z obowiązującymi zasadami języka polskiego tłumaczyć dane słowo dosłownie, mimo że już występuje inne (rodzime) lub gdy nie wiemy, czy jest polski odpowiednik? Czy takie dosłowne (polskie) tłumaczenia można traktować na równi z utartymi już polskimi fachowymi żargonami?
    Przykład: Etageneffekt znaczy dosłownie 'efekt piętrowy', określający sytuację, w której katar zwykły albo sienny „schodzi piętro niżej”, czyli z nosa na oskrzela, i powoduje zapalenie oskrzeli albo astmę.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego